तामिळनाडू हे राज्य आपल्या सुंदर आणि प्राचीन मंदिरांसाठी देशभर प्रसिद्ध आहे. तामिळनाडूमधील मीनाक्षी मंदिर आपल्या शिल्पकलेसाठी जगभर प्रसिद्ध आहे. कारागिरांनी या मंदिरात अतिशय सुंदर चित्रे कोरलेली आहेत. त्यामुळे या मंदिराचा इतिहास अनेक हजार वर्षांपूर्वीचा असल्याचे मानले जाते. या मंदिरात असलेली शिल्पकला आणि इतर वैशिष्ट्यांमुळे जगाच्या सात चमत्कारांमध्ये त्याचा समावेश झाला आहे. जर तुम्ही तामिळनाडूला भेट देण्याचा विचार करत असाल तर मीनाक्षी मंदिराला नक्की भेट द्या. आजच्या लेखात आम्ही तुम्हाला मीनाक्षी मंदिराची वैशिष्ट्ये सांगणार आहोत.
हे मंदिर पार्वती देवीच्या स्वरूपाला समर्पित
माता पार्वतीच्या मीनाक्षी स्वरूपला समर्पित हे मंदिर तामिळनाडूच्या मदुराई शहरात आहे. हे मीनाक्षी मंदिर, मीनाक्षी सुंदेश्वरार मंदिर किंवा मीनाक्षी अम्मान मंदिर म्हणूनही ओळखले जाते. धार्मिक मान्यतानुसार माता मीनाक्षी यांना देवी पार्वती आणि भगवान विष्णूची बहीण यांचा अवतार असल्याचे मानले जाते.
आश्चर्यकारक आर्किटेक्चरचे उदाहरण
सुमारे 65 हजार चौरस मीटर भागात पसरलेल्या या भव्य मंदिराचा आश्चर्यकारक वास्तू आणि वास्तूमुळे जगातील सात चमत्कारांमध्ये समावेश झाला आहे. सध्याचे मीनाक्षी मंदिर 16 व्या शतकात बांधले गेले. ही दक्षिण भारतातील सर्वात उंच इमारत असून त्याची उंची सुमारे 160 फूट आहे. या मंदिरात एकूण 33 हजार मूर्ती स्थापित केल्या असल्याचे बोलले जाते. या मंदिरात आठ खांबावर आठ लक्ष्मी मातेचे पुतळे कोरलेले आहेत. मीनाक्षी मंदिराच्या मध्यभागी मीनाक्षी देवीची मूर्ती असून जवळचं भगवान गणेशाची एक विशाल मूर्ती स्थापित केली आहे. या दोन्ही मूर्ती एकाच दगडावर कोरलेल्या आहेत.
या ठिकाणी शंकर-पार्वतीचे राज्य होते
पौराणिक कथांनुसार भगवान शंकर आपल्या गणांसमवेत पांड्य राजा मल्याढावाजाची मुलगी राजकन्या मीनाक्षीशी लग्न करण्यासाठी मदुरै येथे सुन्दरेश्वरर यांच्या रूपात आले होते, असे म्हणतात की लग्नानंतर भगवान शंकर आणि देवी पार्वती यांनी बरेच वर्षे राज्य केले. मान्यतेनुसार मीनाक्षी मंदिर आज जिथे आहे तेथून शंकर-पार्वतीने त्यांचा स्वर्गाचा प्रवास सुरू केला होता.
हजारो भक्त दर्शनासाठी येतात
या ठिकाणी चिथराई महोत्सव दरवर्षी एप्रिल आणि मे महिन्यात साजरा केला जातो. या उत्सवात हजारो भाविक मंदिरात येतात. या सणामध्ये मीनाक्षी देवीचे रथोत्सव आणि देवतांचा विवाह इत्यादी अनेक धार्मिक समारंभ साजरे केले जातात. भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या भगवान कल्लाझगा यांना मंदिरात परत आणल्यानंतर हा उत्सव संपतो.
मंदिराविषयी अनेक पौराणिक कथा आहेत
पौराणिक कथांनुसार राजा मल्ल्य द्वज आणि राणी कंचन माला यांची कन्या मीनाक्षी ही देवी मानली जाते जी अनेक यज्ञांनंतर जन्मली. शेवटच्या यज्ञाच्या आगीत ही तीन वर्षांची मुलगी प्रकट झाली होती. कंचन मालाला तिच्या मागील आयुष्यात दिलेल्या अभिवचनाचा सन्मान करण्यासाठी पार्वतीने मीनाक्षीच्या रूपात जन्म घेतला असल्याचे मानले जाते. तसेच असेही मानले जाते की देवी मीनाक्षीशी लग्न करण्याची सुंदरेश्वरच्या रूपात भगवान शंकर आले होते.
इंद्रदेवाने मंदिराची स्थापना केली
या मंदिराच्या स्थापनेविषयी अनेक कथा आहेत. एका प्रसिद्ध आख्यायिकेनुसार इंद्रदेव यांनी या मंदिराची स्थापना केली होती. असे म्हणतात की, इंद्रदेव आपल्या पापांचे प्रायश्चित करण्यासाठी तीर्थयात्रेवर गेले होते आणि या प्रवासात त्यांनी हे मंदिर बांधले असल्याचे मानले जाते.
